Utangaç bir çocuğun ebeveyni çocuğunun geleceği konusunda genellikle endişelidir. Bilim insanları da bu endişelerin yersiz olmadığını söylüyor, çünkü araştırmalar, çocuklardaki çekingenliğin ileri yaşlarda kaygı bozukluğuna dönüşme riski taşıdığını gösteriyor. Ebeveynlerin utangaç çocuklarını koruma çabalarının ise durumu daha da kötüleştirmesi de mümkün.
Psikologlar ve çocuk gelişimi uzmanları, utangaç çocukları desteklemenin yollarını arıyor. New York Üniversitesi’nden psikolog Sandee McClowry’ye göre yapılması gereken şey, çocukların temel yapısal özelliklerini değiştirmeye çalışmadan, onları kendilerini rahat hissettikleri bölgelerin dışına çıkmaya ikna etmek. Onları oldukları gibi kabul etmek, utangaç çocuklar için çok önemli.
Psikologlar utangaçlığı sosyallikten kaçınma, sosyal etkileşimlere maruz kalınması durumunda ise sıkıntı ve gerginlik hissedilmesi olarak tanımlamaktadır. Utangaçlık üzerine çalışan araştırmacılar, hem insanlarla tanıştıklarında, hem de ilk defa karşılaştıkları durumlarda kaygıları tetiklenen çocukları daha iyi teşhis etmek için daha geniş bir kavram olan davranış tutukluluğundan yararlanıyor.
Utangaçlık, çocuklarda bir karakter özelliğidir. Psikologlar bu gibi karakteristik özelliklerin oldukça ısrarcı olduğunu belirtiyor. 1988 yılında Child Development dergisinde yayınlanan bir araştırmada 4 yaşında çocukların davranışları incelenmiş, aynı çocuklar 7 buçuk yaşındayken bir inceleme daha yapılmış. Araştırma sonucunda 4 yaşındayken utangaç olan çocukların da girişken olan çocukların da 7 buçuk yaşına geldiklerinde yine aynı davranışları sergiledikleri gözlemlenmişti.
**
Aşırı korumacı ebeveynlerin aslında onlara zarar verdiğini belirten McClowry, anne ve babaların davranışlarında belirli bir denge tutturması gerektiğini vurguluyor. “Yapı iskelesi” olarak adlandırılan teknik, utangaç çocukların ebeveynleri için oldukça uygun görünüyor. Eğitimde kullanılan “yapı iskelesi” tekniği, öğrencilere başta yoğun destek verip bu desteği yavaş yavaş ve düzenli olarak azaltarak onların daha bağımsız hale gelmesini sağlamak anlamına geliyor. Bu teknik, utangaç çocukların kabuklarından çıkmalarına yardımcı olabilir.
McClowry, bu teknikle ilgili olarak kamp örneğini veriyor. Örneğin bir çocuk kampa gitmek istiyor ancak geceyi evden uzakta geçirmekten korkuyorsa, anne ve baba işe, çocuğun arkadaşlarını evlerinde kalmaya davet etmekle başlayabilir. Ardından bir geceyi büyükannelerinin evinde geçirerek çıtayı yavaş yavaş yükseltebilirler. Elbette anne ve baba “yapı iskelesi” tekniğini uygularken çocuğun rahatsızlık hissedip hissetmediğini de kontrol etmeli, çocuk daha fazla katlanamaz hale gelirse onu zorlamamalıdır. Ayrıca çocukların daha büyük olduğu durumlarda ebeveynler bu tecrübeyi onunla konuşabilir, ona nasıl hissettiğini, neyin daha iyi hissetmesini sağladığını ve bu adımdan sonra ne yapmak istediğini sorabilir.
Kaynak: Herkese Bilim Teknoloji
