Tarihin sonuna vardığını sanan ilk kişi Büyük İskender oldu. Doğu'yu ve Batı'yı fethederek ebedi ve nihai bir medeniyet yaratacaktı.
Ardından Cicero'nun tek dünya devleti fikriyle Roma İmparatorluğu çıka geldi.
Tüm dünyaya hükmeden, gücü sonsuz görünen Roma kendine "Civitas Eterna" dedi yani sonsuz devlet. Roma ve onun düzeni sonsuza dek sürecekti...
Sonra tarih sahnesine Osmanlı İmparatorluğu çıktı. Üç kıtaya hükmederken, rakipleri karşısında titrerken tıpkı o da Roma gibi kendine sonsuz dedi; "Devlet-i Ebed Müddet". Tanrının ve tarihin insanlığa sunduğu son Osmanlı'nın getireceği "nizam-ı âlem" idi.
Hegel'e göre tarih özgür toplumların oluşumuyla sona erecekti. Fransız Devrimi ise bu sonun başlangıcıydı. Ona göre bu "harika bir güneş doğuşu" idi.
Napolyon Bonapart 1806'da Jena Zaferi'ni kazanınca Hegel, Fransız Devrimi ilkelerinin dünyaya hakim olduğunu artık toplumsal ve politik başka bir alternatifin söz konusu olamayacağını ilan etti.
Tarih ilerlemeye devam ediyordu. Marx ve Engels bu ilerlemenin komünizm ile son bulacağını ileri sürdüler. Tarihsel materyalizme göre insanlık çeşitli dönemlerden geçtikten sonra komünizm ile çelişkisiz ve nihai bir düzene varacaktı.
Son olarak Amerikalı yeni-muhafazakarların gözdesi Fukuyama liberalizmi tarihin sonu ilan etti. Sosyalizm çökmüştü, liberalizm ve kapitalizm tüm rakiplerini alt etmişti. İnsan doğasına ve arzularına en uygun olduğunu iddia ettiği bu düzenin sonsuza kadar süreceğini ileri sürdü.
Oysa İbn-i Haldun çöküşün varolan düzenin sonsuza dek süreceği sanrısı ve kibirle başladığını söyler. Her “yegane ve nihai” olma iddiası aslında iddia sahibi gücün yükselişinin sonuna vardığının, artık çöküşün başladığının işaretidir.
İbn-i Haldun’a göre devletler ve toplumlar da bir insan gibi doğar, gelişir ve ölür. O akılcı, metodolojik ve bilimsel bir tarih anlayışı ortaya koyar. Tarih, bir süre için onun tarafından bilim olarak icra edilmiştir ancak bunun dünya çapında gerçekleşmesine daha vakit vardır.
Kaynak
@zindekultur
Capitalism did not defeat communism because capitalism was more ethical, because individual liberties are sacred or because God was angry with the heathen communists. Rather, capitalism won the Cold War because distributed data processing works better than centralised data processing, at least in periods of accelerating technological changes. The central committee of the Communist Party just could not deal with the rapidly changing world of the late twentieth century. When all data is accumulated in one secret bunker, and all important decisions are taken by a group of elderly apparatchiks, you can produce nuclear bombs by the cartload, but you won’t get an Apple or a Wikipedia.
There is a story (probably apocryphal, like most good stories) that when Mikhail Gorbachev tried to resuscitate the moribund Soviet economy, he sent one of his chief aids to London to find out what Thatcherism was all about, and how a capitalist system actually functioned. The hosts took their Soviet visitor on a tour of the City, of the London stock exchange and of the London School of Economics, where he had lengthy talks with bank managers, entrepreneurs and professors. After a few hours, the Soviet expert burst out: ‘Just one moment, please. Forget about all these complicated economic theories. We have been going back and forth across London for a whole day now, and there’s one thing I cannot understand. Back in Moscow, our finest minds are working on the bread supply system, and yet there are such long queues in every bakery and grocery store. Here in London live millions of people, and we have passed today in front of many shops and supermarkets, yet I haven’t seen a single bread queue. Please take me to meet the person in charge of supplying bread to London. I must learn his secret.’ The hosts scratched their heads, thought for a moment, and said: ‘Nobody is in charge of supplying bread to London.’
That’s the capitalist secret of success. No central processing unit monopolises all the data on the London bread supply. The information flows freely between millions of consumers and producers, bakers and tycoons, farmers and scientists. Market forces determine the price of bread, the number of loaves baked each day and the research-and-development priorities. If market forces make the wrong decision, they soon correct themselves, or so capitalists believe. For our current purposes, it doesn’t matter whether the theory is correct. The crucial thing is that the theory understands economics in terms of data processing.
