Saturday, April 29, 2017

Why is God Invisible?






Having an adolescent at home is a challenge, but answering their questions without triggering other question is a totally different one. And I should know this, because what else can you expect from the curious daughter of a researcher-father?

Almost every day, she unloads a question on me, and the rest of my day is buried into deep thoughts over the answer. Well, this time, I thought her question was an easy one. She asked, “Dad, why is God invisible?”

Wow, that was easy. I felt like a child who knows the answer to the question the teacher asked: “Our eyes are not capable of seeing Him. There are other things, too, that are invisible for us; like love or intelligence.” That was it. I was smiling in celebration of my effortless success. But my daughter, she wasn’t smiling: “I didn’t ask why we can’t see Him. I said why is He invisible; that is why did He choose to be invisible to us?”

**

“Helicopter” parents would help their child in everything to the point that they would not let the child enjoy the feeling of success. Such kids would have difficulty in developing self-confidence and entrepreneurship. “Absentee parents,” on the other hand, would not bother themselves, even if their kids were crushed under incessant failure. Such kids would have difficulty in developing trust and establishing long-term commitment.
--
I remembered that parents were extremely important because the relationship between them and the child was the framework for the relationship between the individual and God. And conversely, God’s lordship was a model for parenting. So, if God chose to be invisible, was it a lesson for me as a parent? For example, He was invisible, but He was not absent. People discovered God best when they were in their most desperate situations. And in normal times, He was enabling us to enjoy success and self-confidence by helping and guiding us in our actions without overriding our egos. Had this help and guidance been substituted by His infinite Will and Power always, we could not have controlled our actions, and so, we could not have developed even the notion of self.

**


In any case, I didn’t want to be remembered through my negatives. Wasn’t I educated not to hit people in the face with their mistakes, but on the contrary, to cover them, if possible? Right at that moment, I saw that being invisible was the perfect way God did this for us. If He revealed His presence every time we did something wrong, how shameful would that be? But, whether covering a flaw or doing a favor, what crowned those good deeds was when the person who committed them didn’t expect anything back. The best help was described as “done by the right hand without the left hand being aware of it.” Doing favors while being invisible like angels was the ideal. So, the other person only knows that they have been covered, and that’s it. They can’t see anyone who is going to ask for a return by reminding them of the favor; they can’t remember a face whose appearance would rekindle the regrets of the past mistakes. Their pride is not wounded, and their dignity is intact. They are left with a gratitude that can only be paid forward by doing the same for others. I thought, in this context, being invisible was another way by which God taught us benevolence and magnanimity by example.

**
Then She added:
“Today, during the exam, the teacher stood beside me for a minute. You cannot imagine what a stressful minute it was. Not that I was doing anything wrong, but seeing her made me so nervous. I remembered that you had told me that we were in an exam in this life. Then it dawned upon me that God being invisible was not only a part of the exam, but also a part of the help to success.”

Story in Progress



Every year, 12 to 25 million people attempt suicide worldwide, and 1 million of them achieve what they were aiming to achieve. That means that every 30 seconds, one person is dying by suicide. Be it a child, an elder, or an adult, suicide victims come from all ages.

**
“It is possible in this life that one receives death while perfectly healthy. It is also possible that one can survive despite miserable health. In other words, just like being healthy doesn’t necessarily mean you can’t die, there isn’t a mechanic relationship between being unhealthy and arriving at death. My own failure to die despite what happened to me is living proof of this.”

**
“The moment I realized that death is given, just like life is, my suicide attempt transformed from being a story of failure to a story of success, because that’s when I started believing in the unseen.”

Believing in the unseen was a quality that Fred did not have before, but why and how had it been the elixir that changed his failure into success? “It is so ironic and controversial. In the beginning, what I was missing was my acceptance of self-deficiency in grasping existence. In the end, by admitting to be incomplete, I was becoming complete; being completed by God.”

Suicide is one of the most severe sins one can commit, according to monotheistic religions. Yet, this young man found God in the very sin that could throw him light years away from God. “I don’t define myself anymore as an outstanding, perfect intellectual as my friends used to call me. Instead, I am a story in progress. No matter how severe the calamities or how satisfying the joys are, I don’t come to an end unless my author ends the story.”

Good Answer



A Question to the Left Brain


My question to you is, how do you define the relationship between religion and science?

Left Brain:
This question was asked at many other occasions. For me, this is a straightforward issue. Personally, I am a believer. For me, science gathers information about the outside world. Religion tells me the purpose of the world. A more cliché way of saying the same thing is, “science answers how, religion answers why.” Therefore, I don’t see why the two should contradict or clash. You can have a user’s manual for a car or a computer. But what you are going to do with it is totally up to you. Science and technology are like that manual. From them, we learn to make use of what is available here in this world. But religion guides us in what we should do, or how we should do it.

When Zero Died


Long, long ago, in a faraway world inhabited by numbers, it was a clear dawn when the world witnessed the birth of a new number. It was a baby as small as a dot, capable of nothing but crying. They named it Zero. The newborn had no merit at the time, but its presence nonetheless gave joy to life in the realm of numbers. The whole country reverberated with the good news of the birth of Zero.

In caring for baby Zero, the numbers took turns. Each number would hold the baby beside it. As the days passed, the numbers noticed something puzzling. Those numbers who gave care in the right way saw a never-seen abundance at home; everything would increase tenfold. The numbers who passed their turns superficially did not see any difference. Was it a sign from God that the numbers could not grasp?

**

And Zero died. They buried it under the quotient line. Roses grew on its grave that were as beautiful as Zero, as noble as One. Thus was commemorated the phrase “one over zero,” in order to refer to this beauty. It was only then that the numbers understood what Zero felt inside. The numbers visited Zero from time to time, whenever they needed a glimpse of beauty stretching from infinity. As powerless as it was, Zero helped others understand infinity not by its existence among them, but by lying below them.

Otoriter Rejimler Toplumlara Rağmen Dış Güçlerin Eliyle Mi Geliyor?


Fas’dan Endonezya’ya Yemen’den Türkiye’ye Müslüman toplumların önündeki soru basit: Hürriyet mi istiyorsunuz, istibdat mı? Özgürlük mü istiyorsunuz yoksa otoriter rejimler mi?

Yıllardır Avrupa’da yaşan Türklerin, ülkeyi demokratik açıdan geri götüreceği kesin olan son referandumdaki tercihi Avrupalıları çok şaşırttı. Avrupa’da demokrasi içinde yaşayıp nimetlerinden faydalanan insanlar, Türkiye için tek adam rejimine destek veriyorlardı. Türkiye’de yaşayan dindarların büyük çopunluğunun tercihi de aynı yönde olmadı mı?


Muhafazakar, dindar insanlar niye daha fazla özgürlüğü, hukuku, demokrasiyi değil de otoriterliği, tek adam rejimini seçiyordu? İslam ülkelerinin kahir ekseriyetinin otoriter rejimler tarafından yönetiliyor olması da bu eğilimi doğrulamıyor mu? Eğer böyle ise bu ülkelerdeki otoriter rejimlerin, toplumlara rağmen dış güçlerin yardımıyla zorla dayatıldığı tezi boşa çıkıyordu. Belki de çoğunluğu muhafazakar ve dindarların oluşturduğu toplumlar,  demokrasi ve özgürlükten çok, güçlü liderler görmek istiyordu. Din adamlarının sıkça dile getirdiği, baştaki lidere itaati emreden, muhalifleri hain gibi gösteren yaklaşımlarının da bu sonuçta payı yok mudur?


“Ekmeksiz yaşarım, hürriyetsiz yaşayamam”


Bu açıdan bakıldığında Türkiye dahil İslam coğrafyasındaki dindarların, “Ekmeksiz yaşarım, hürriyetsız yaşayamam” diyen demokrat zihniyetli alim ve fikir adamı Bediüzzaman Said Nursi’yi tanımaması önemli bir kayıp. Çünkü özgürlüğe bu kadar güçlü vurgu yapan Müslüman kanaat önderi fazla değil. Çoğunun gündeminde, gücün ele geçirilmesi var. Ele geçirildikten sonra nasıl kullanılacağına dair kafa yoran pek yok. Özgürlüğe vurgu yapanlar da yönetenler karşısında özgürlükten  ziyade düşmandan özgür olmayı, işgal altında olmamayı kastediyor.


Bediüzzaman’ın farkı şu ki, çoğu dindarın ve bu sıralar fanatik Erdoğancıların nerdeyse kutsadığı Sultan Abdülhamid’e, sırf istibdadı ve otoriterliği yüzünden karşı çıkmıştı. Abdülhamid’in dindarlığını biliyor, bu yönüyle iftihar ediyor ama dindar diye otoriterliğine sessiz kalmıyordu. Hatta Bediüzzaman daha ileri giderek, bugünkü şekliyle hukuk ve demokrasi mücadelesinin Osmanlı’daki adı olan Meşrutiyeti destekliyordu. Gerçek manada dindar ve samimi olarak hürriyet, özgürlük taraftarı.


Otoriterliğe kılıf üreten baskıcı bir din anlayışı yerine Bediüzzaman’ın akla ve özgürlüğe vurgu yapan, suçu hep başkalarında arama kolaylığı yerine kendi yanlışlarıyla yüzleşmekten çekinmeyen yaklaşımı öne çıkmış olsaydı belki de İslam dünyası bu kadar geri kalmazdı. İslam medeniyeti, bir zamanlar Batı’da rönesansın doğuşuna ilham veren fikir ve bilim zenginliğini kaybetmezdi. Müslüman toplumlar, ilericiler ve gericiler diye ikiye bölünmezdi.


A. Bilici

http://www.tr724.com/ey-musluman-istibdat-mi-istiyorsun-hurriyet-mi-abdulhamit-bilici-tr724e-yazdi/

Thursday, April 27, 2017

İnsanlığın Yıldızının Parladığı Anlar


“Bir ülkenin bir başka ülkeye savaş ilan etmesi ânında halk yığınlarının sokaklara ve meydanlara dökülüp sevinç gösterilerinde bulundukları her zaman görülmüştür, bu tür gösterilerde sokakları dolduran halk yığınları arasından başka seslerin, daha yavaş, daha gerilerde kalmış seslerin de yükseldiği, yine bilinen bir gerçektir. Bir savaş ilanı ânında korku da, kaygı da kuşkusuz kendini gösterir; ancak bunlar açığa vurulmazlar, odalarda fısıltı biçiminde dolaşırlar ya da kül gibi olmuş dudaklardan bir türlü dışarı çıkamazlar. Kendi kendilerine, düşman askerleri çocuklarımızı öldürecek mi, diye soran anneler, malı, tarlası, evi, hayvanları ve ürünü için kaygılanan köylüler her zaman ve her ülkede bulunur. Acımasız düşman askerleri tarafından ekinleri çiğnenip evleri yağma edilmeyecek mi? Çalıştıkları tarlalar kanla sulanıp gübrelenmiş olmayacak mı?”
**
“İnsan adı verilen şu tuhaf yaratığın yeryüzüne ayak basışından bu yana geçen binlerce, belki de yüz binlerce yıl boyunca, insanoğlunun ilerleyişinin en büyük göstergesi olarak atın koşması, tekerleğin dönmesi, geminin kürekle ya da yelkenle hareket etmesi gösterilmişti. İnsanlık tarihi dediğimiz ve bilgi ile aydınlanmış o daracık alana sığdırılan bütün teknik gelişmeler, hiç de öyle dikkat çekici bir hızla gerçekleşmedi. Wallenstein'in orduları, Sezar'ın lejyonlarından çok daha hızlı ilerlemedi, Napoléon'un orduları Cengiz Han'ın akıncılarından daha çabuk yol almadı, Nelson'un gemileri Wikinglerin korsan kayıklarından ve Finikelilerin ticaret gemilerinden daha hızlı değildi. ChildeHarold yolculuğuna çıkan bir Lord Byron, bir günde, Pontus sürgününe giden Ovidius' tan daha fazla yol alamıyordu. On sekizinci yüzyılın büyük şairi Goethe, bin yıl önce yaşamış bir Havari Paulus'tan daha rahat ve daha hızlı yolculuk yapamıyordu. Ülkeleri birbirlerinden ayıran zaman ve mekân olgusu hiç değişmiyor, Roma İmparatorluğu zamanında nasılsa, Napoléon zamanında da öyle kalıyor. Kısacası, madde, insanoğlunun isteklerine karşı üstünlüğünü korumayı sürdürüyor.”
**

O âna kadar kendi içine kapalı bir yaşam biçimine sahip insanoğlunu, dünya ile bütünleştirecek olan bu büyük ve tarihsel olaya, telgrafın bulunduğu 1837 yılına, ne yazık ki okul kitaplarımızda çok az yer veriliyor: çünkü bu kitapları hazırlayanlar, ulusların ve ordu komutanlarının kazandıkları savaş ve utkularını, insanlığın gerçek utkusundan daha üstün tutuyorlar. Ama buna karşın, daha sonraki çağlarda gerçekleşecek hiçbir tarihsel olay, zaman ölçüsündeki bu köklü değişikliğin yol açtığı psikolojik etkisiyle kıyaslanamaz. Artık dünya değişmiştir. İnsanoğlu, Amsterdam, Moskova, Napoli ve Lizbon'da olup bitenleri aynı anda Paris'te de öğrenme olanağına kavuşmuş bulunuyor. Yalnızca bir adım daha atmak gerekiyor, o zaman dünyanın öteki yerleri de insanlığın ortak bilinci ve sıkı işbirliğiyle bir araya gelmiş olacak.
**
Bir mucizenin gerçekleşebilmesi ya da olağanüstü bir şeyin tamamlanabilmesi için bireyin, her şeyden önce bu mucizeye inanması gerekir. Bazen bilgisi kıt birinin çılgınlığı, bilginlerin yapmakta duraksadıkları yaratıcı hamleyi yapma olanağını verir.
**



“Hiç kimsenin dikkatini çekmeyen bu ufak tefek ve tıknaz adam, gözlerden uzak, sessiz bir yaşam sürüyor. Kalabalık içinde görünmekten kaçınıyor, çekik kara gözlerindeki o keskin bakışlarını, pek fark eden yok. Ziyaretine gelenlerin sayısı da çok az. Ama her gün düzenli olarak sabah saat dokuzda kütüphaneye gidiyor ve orada, öğle tatiline, saat on ikiye kadar oturuyor. On ikiyi tam on geçe evinde oluyor ve herkesten önce kütüphanede bulunmak için, bire on kala yeniden evinden çıkıyor ve akşamın altısına kadar orada oturuyor. Fakat haberalma servislerinde çalışan ajanlar, yalnızca çok konuşan adamlara dikkat ettikleri ve çok okuyup çok öğrenen yalnız insanların, dünyamızda gerçekleştirilen devrimlerde oynadıkları rolün ne kadar büyük olduğunu bilmediklerinden, kundura tamircisinin evinde oturan bu sessiz ve önemsiz adam hakkında hiç bilgi toplamıyorlar. Sosyalist çevrelerin bu adamla ilgili bütün bildikleri, Londra'daki Rus mültecilerin çıkardığı küçük ve radikal bir derginin yazıişleri sorumlusu olduğu ve Petersburg'da, adı o zamanlar dile alınmayan bir partinin başkanlığını yaptığıdır. Sosyalist partinin en saygın üyeleri bile, yöntemlerini yanlış bulup haklarında sert eleştiriler yapan ve küçümseyici sözler söyleyen bu adamla uzlaşmanın asla mümkün olamayacağını bildikleri için, onunla pek fazla ilgilenmezler.''


Thursday, April 20, 2017

The Start-Up from Batman


“In March 2016, I was visiting Sulaimaniya, in Iraqi Kurdistan, where a mutual friend introduced me to Sadik Yildiz, whose family runs a number of information-technology companies. Among them is Yeni Medya, or New Media Inc., which exemplifies just how fast a small maker can get just how big from just how remote a place by leveraging the supernova.

New Media Inc., which was founded by Yildiz’s nephew, Ekrem Teymur, does big data analytics and media monitoring for the Turkish and other governments and the private sector, among many other things. They track all the media, including social media, in real time and can report to their customers what stories appear about them in the media anywhere. They can also inform the customer in real time of the top twenty subjects people are talking about and in what proportions. It is all displayed on a dashboard in colored boxes with the headline and percentage in each box.


“The Turkish presidency is a customer, and through our system they can receive a real-time poll service—every minute you can poll the public,” Yildiz explained to me. “Big data is making things easy for everyone now. The software that we have developed in-house aggregates all the news sources in Turkey and the United States every five minutes—even Google News does not track every source at this pace all the time. We track all the existing stories on Twitter, and we archive all the stories that we track—one million stories a day; no one is archiving like that even in the United States—so if a news source deletes the story they publish about you after it is circulated, you can still use our system to retrieve it and use it for judiciary purposes. And then any government or company can use that to track what is said about them.”


How do you make money?

“The business makes money on a subscription basis depending on how many keywords you want tracked and how many users you will have,” explained Yildiz. “‘Thomas Friedman’ would only be one word.” (A bargain!) “They can give you content analysis, what is being said about you, break it down by geography, where it is coming from, how many people in which city are reading it, who started the story about you or the trend first—that is, who are the influencers—and how many followers used the same wording or how the original wording evolved and changed.”

I was intrigued. It turns out that whispering—like guessing—is also officially over. “All the members of the Turkish parliament are using it to track about themselves,” said Yildiz. “So are some news agencies, [who can] judge their reporters by whose stories are getting picked up most.”


I was pretty sure I didn’t want to hear everything being said about me, but I was intrigued by the tool they’d built. How much does it cost? Packages range from one thousand to twenty thousand dollars, he said, again depending on the number of keywords you want tracked.


So with all this amazing technology and reach, I asked, where did you start this company?

“Batman,” he answered.

Is that a real place? I asked. “Yes it is!” Yildiz shot back. “And actually the city’s mayor has sued the Batman movie for using the name without permission!” Yildiz is a Turkish Kurd, and so his family’s company is based in the Kurdish-speaking region of eastern Turkey, in the family’s hometown, called Batman. They have other businesses—construction and water treatment. But their real success came through leveraging the supernova from Batman. How did they do that? It was a family affair that started up as soon as the global flows from the supernova hit their town.


“My nephew, Ekrem Teymur, is the founder and chief engineer behind it—he is forty-two,” explained Yildiz. “He was born in Batman and is the number-one data engineer in Turkey—the company was his idea.” New Media Inc. has one hundred employees, and for a long time was competing from Batman with the biggest companies in the world. Most of the key positions in the company are held by family members—Ekrem and his six sisters, all born in Batman. The sisters, most of whom had only basic education, are now working as the chief editor,  “sales managers, and app production managers—a remarkable thing for a city where most of the women are not even allowed by their families to work.


The main business office, though, is now in Istanbul, said Yildiz, “but we still employ a lot of people in Batman.” Thanks to all the connectivity today, they “can sit in their home in front of their computers and do jobs for us—and so it creates a lot of employment opportunities.” Besides Batman and Istanbul, they have offices now in Dublin, Dubai, Beirut, and Palo Alto. Why the hell not?

“There is nothing called ‘underprivileged’ anymore,” said Yildiz. “All you need is a working brain, some short training, and then put your idea into a fantastic business from any part of the world!”

Sadik Yildiz’s story—and I have met so many others like him in the past decade—is a vivid example of how education plus connectivity plus supernova means that “more and more people are being empowered at lower and lower levels of income than ever before, so they think and act as if they were in the middle class, demanding human security and dignity and citizens’ rights,” explained Khalid Malik, former director of the U.N.’s Human Development Report Office. “This is a tectonic shift. The Industrial Revolution was a ten-million-person story. This is a couple-of-billion-person story.” And we are just at the beginning of it.”












Friday, April 14, 2017

When Zero Died



He was generally calm and content; as if he already found the meaning of his life and what this life could offer him. He was not complaining about what he couldn’t do, he was not cursing or talking with remorse about his children. Everything was just calm with this man. His smiling face and his mature spirit very much felt like the sunny blue sky after a night of extreme snow.

Thursday, April 6, 2017

İstanbul'un Fethi'ne Değişik Bir Bakış


1453 yılının Mayısı'nda Fatih'in gemilerini Beşiktaş/Tophane tepelerinden çıkarken gören Bizans ahalisi ne düşünmüştü? Çıplak gözle görülebilen bir manzara mıydı bu, yoksa Bizans halkından birileri de tepeleri tırmanan gemileri ellerindeki merceklerle şaşkınlık, korku ve dehşet içinde izliyorlar mıydı? Halk da bunun "insan dehasının ve gücünün ötesinde" olduğunu düşünüyor muydu acaba?

Gemilerini karadan yürüten Fatih, bütün dünyanın gözünün üzerinde olduğu bir şehri, bir megapolü fethederek bir tarih yazacaktı belki, ama bugün sanıldığı gibi dâhice karadan gemilerini yürüten ilk hükümdar, ilk komutan olmayacaktı. Fatih, Aydınoğlu Umur Bey destanında da var olan karadan gemi yürütme tekniğini bu cesur denizcinin de uyguladığını biliyor muydu? Enverî'yi okumuş muydu? Yoksa yakın çevresindeki Venediklilerden Gattamelata'nın bu ağızları açık bırakan macerasını mı dinlemişti? Her ikisi de doğru olabilir. Sonuç itibarıyla Ortaçağ İspanyol destanı olan Cantar del mio Cid'i (Cid'imin türküsü) yeniden yorumlayan Ortaçağ tarihçisi Salustiano Moreta Velayos'un söylediği gibi, "Tek bir tarih yoktur.”

Şimdi de meseleye başka bir yerden bakalım... Chklosvski'nin masal analizleriyle ilgili verdiği bir örnek olan Bir Postluk Arazi masalını başka bir niyetle ele alalım. Masal kahramanımız, hasmından bir sığır postunun kaplayabileceği kadar bir yer talep eder. Ve elindeki postu olabildiğince ince katlara ayırıp birbirine dikerek karşı tarafın hayal bile edemeyeceği kadar bir arazi ele geçirir. Bu hikâyeyi tanımamamız mümkün değil! Fatih'in Rumelihisarı'nı inşa etmeden önce bir "gönlük yer" talebinde bulunup, o öküz postunu ince ince kesip hisarın yapıldığı alanı Bizans'tan nasıl ince bir zekâyla kopardığına dair efsanevi anlatının aynısı değil midir bu? Masalların tarihlerini, yazarlarını bilemeyiz. Dolayısıyla bunun eskiden beri var olan bir Slav masalından mı türetildiğini, yoksa keskin bir zekâsı olan Fatih'in gerçekte de elde ettiği arazi hakkında üretilmiş bir masal olarak mı bize kadar ulaştığı konusunda kesin bir yargıya varamayız. 

**

İstanbul'un fethi, Hıristiyanlık âleminin terminolojisiyle Konstantinopolis'in düşüşü sadece büyük bir panik dalgası yaratmakla kalmamış, kronik yazarlarına şaşaalı bir konu, romanslara, epik şiirlere tema olmuş, ozanların dilinde halk türkülerine geçmiş, nesilden nesile türlü varyantlarla çoğalmıştır. Fetihten yüzyıllar sonra bile hâlâ hem sözlü, hem edebi yazında kendine fiyakalı bir yer bulmuştur. 


Thank You For Being Late!



“Nothing in life is to be feared, it is only to be understood. Now is the time to understand more, so that we may fear less.”[Marie Curie]
--

“In this book, I will argue that we are living through one of the greatest inflection points in history—perhaps unequaled since Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg, a German blacksmith and printer, launched the printing revolution in Europe, paving the way for the Reformation. The three largest forces on the planet—technology, globalization, and climate change—are all accelerating at once. As a result, so many aspects of our societies, workplaces, and geopolitics are being reshaped and need to be reimagined.

When there is a change in the pace of change in so many realms at once, as we’re now experiencing, it is easy to get overwhelmed by it all. As John E. Kelly III, IBM’s senior vice president for cognitive solutions and IBM Research, once observed to me: “We live as human beings in a linear world—where distance, time, and velocity are linear.” But the growth of technology today is on “an exponential curve.”

--

In such a time, opting to pause and reflect, rather than panic or withdraw, is a necessity. It is not a luxury or a distraction—it is a way to increase the odds that you’ll better understand, and engage productively with, the world around you.

How so? “When you press the pause button on a machine, it stops. But when you press the pause button on human beings they start,” argues my friend and teacher Dov Seidman, CEO of LRN, which advises global businesses on ethics and leadership. “You start to reflect, you start to rethink your assumptions, you start to reimagine what is possible and, most importantly, you start to reconnect with your most deeply held beliefs. Once you’ve done that, you can begin to reimagine a better path.”

But what matters most “is what you do in the pause,” he added. “Ralph Waldo Emerson said it best: ‘In each pause I hear the call.’ 

--
“In his sobering book Sabbath, the minister and author Wayne Muller observes how often people say to him, “I am so busy.” “We say this to one another with no small degree of pride,” Muller writes, “as if our exhaustion were a trophy, our ability to withstand stress a mark of real character … To be unavailable to our friends and family, to be unable to find time for the sunset (or even to know when the sun has set at all), to whiz through our obligations without time for a single, mindful breath, this has become a model of a successful life.”

I’d rather learn to pause. As the editor and writer Leon Wieseltier said to me once: technologists want us to think that patience became a virtue only because in the past “we had no choice”—we had to wait longer for things because our modems were too slow or our broadband hadn’t been installed, or because we hadn’t upgraded to the iPhone 7. “And so now that we have made waiting technologically obsolete,” added Wieseltier, “their attitude is: ‘Who needs patience anymore?’ But the ancients believed that there was wisdom in patience and that wisdom comes from patience … Patience wasn’t just the absence of speed. It was space for reflection and thought.” We are generating more information and knowledge than ever today, “but knowledge is only good if you can reflect on it. 

--
“Not everything is better faster or meant to go faster. I am built to think about my grandchildren. I am not a cheetah.” 

Saturday, April 1, 2017

Bir Dinazorun Anılari


Çağımıza uymak zorundayız palavrasına da hiç mi hiç inanmıyorum. Eğer yaşadığım çağın en yüce ideali köşeyi dönmekse; eğer yaşadığım çağ toplumsal adaletsizlik üstüne kuruluysa; eğer yaşadığım çağ inandığım her şeyi yadsıyorsa; eğer yaşadığım çağa bayağılık ve çirkinlik egemense, ben böyle bir çağa neden ayak uydurmak zorunda kalayım? Tam tersine, başkaldırırım, direnirim böyle bir çağa karşı. Bu yüzden dinozorlukla suçlanmamda vız gelir bana.

Yirmi yaşındaydım. Yirmi yaşındakiler kendilerini pek beğenirler. Ben de kendimi bir şey sanıyordum. Sonra günün birinde trenle Anadolu’ dan geçerken, lokomotif bir ara durakladı. Ve bir kulübenin önünde kendi yaşımda bir kız gördüm. Kız, bir çeşit gururla başına kaldırmış, kayıtsız gözlerle trene bakıyordu. Nerdeyse göz göze gelir gibi olduk bir saniye. İşte o sırada sanki bir şimşek çaktı kafamda. “Ben, o kulübenin önündeki kız olabilirdim; o kız da trende, benim şimdi durduğum yerde durabilirdi” diye düşündüm. Benim ben olmam, yabancı diller bilmem, üniversite okumum, kültürlü sayılmam, kendi marifetim değil, bir rastlantının sonucuydu sadece. O talihsizdi, ben talihliydim, işte o kadar. Kendimi bir şey sanan ben, toplumsal ve ekonomik düzenin korkunç haksızlığının bir ürünüydüm sadece: Büyük bir kentte, çok aydın bir çevrede büyümüştüm, en iyi okullarda okutulmuştum; gümüş tepsilerde bana kültür sunulmuşu sanki. Ama o kulübenin önündeki köylü kızı olsaydım, etrafımı saran yoksulluğun demir çemberini kıramayacaktım; kültürlü bir çevreden, iyi bir eğitimden yararlanamayacaktım. Dolayısıyla ben “ben” olmayacaktım. O köylü kızı, benden çok daha akıllı, çok daha yetenekliydi belki de. Ama o kulübenin önünde kalmaya mahkumdu ömrü boyunca.

**
Anılarıma başlarken, her şeyden önce, gençliğin bir mutluluk, yaşlılığın ise bir mutsuzluk dönemi olduğu mitosunu yıkmak istiyorum. Gençliğin mutluluğu, gençlerin kendileri dışında nerdeyse herkesin inandığı koca bir yalandır. Hiçbir gencin "genç olduğum için aman ne mutluyum" dediği duyulmamıştır. Ama her nedense ihtiyarlar "Ah! Gençken ne mutluydum!" diyerek kendilerini avutup dururlar.
**

Oysa ihtiyarlamak, hiç utanılacak bir durum değil, üzülecek bir durum da değil. Bernard Shaw, yaşını açıkça söyleyen bir kadından korkulması gerektiğini; çünkü bunu açıklayan bir kadının her şeyi açıklayabileceğini söyler. Yaşımı bildirmekten hiçbir zaman çekinmedim. Hattâ iyice ihtiyarladıktan sonra, biraz gururla, nerdeyse övünerek ilan etmeye başladım tam kaç yaşında olduğumu. Onun için, yüzlerine bir maske takarcasma ağır makiyajlarla yaşlarını gizlemeye çalışan kadınları pek anlayamıyorum. Belirli bir yaşa kadar makiyaja hiç de karşı değilim. "Otuzuma basınca, ben de makiyaja başlayacağım" derdim kendi kendime. Ama bu iş çok vakit aldığı için, üşendim, başlayamadım. Sonra otuz beşe erteledim makiyajı, sonra kırka. Kırktan sonra da iş işten geçti zaten.

**

Parnasse şairlerinden ötürü, Yahya Kemal ile de küçük bir olay oldu: Yeni yazdığı bir şiiri sofrada okuyordu. "İlaheleri tunç, kahramanı mermerden" gibi, şimdi tam anımsayamadı-ğım bir dize okuyunca, o sırada on iki yaşında olan ben, akıllara sığmaz bir ükelâlıkla lâfa karıştım. "Ama siz bunu Jose-Ma-ria de Heredia'dan almışsınız" dedim. "Les deesses de marbre et les heroes d'airain". "Ancak ilaheleri mermerden yapacağına, tunçtan yapmışsınız, kahramanları da tunçtan yapacağınıza, mermerden yapmışsınız" diye açıkladım. Yahya Kemal hafif bozulur gibi oldu. Annem, "terbiyesiz, kalk sofradan!" diye bağırdı. Ben kalkıp kapıya doğru giderken, çok keyiflenen Falih Rıfkı, "Mînacığım, neydi o mısra, bir daha söyle" dedi. Ben de kapıda durdum, konuklara dönüp, Heredia'nm dizesini yüksek sesle bir defa daha söyledim. Şimdi hiçbir şaire herkesin önünde böyle bir şey yapamam. Ama "acayiplik" dönemimde yapmayacağım şey yoktu.