Photo by Jerry Zhang on Unsplash |
Hukemâ-yı islâmiye diyeceğimiz Müslüman hakîmlerin düşüncelerine göre Allah, beş hususu diğer beş şeyle irtibatlandırmış ve âdeta sebep-sonuç münasebeti içinde birini diğerinin vesilesi kılmıştır.
Ezcümle:
- Aziz olarak yaşamayı (izzet) , ibadet ü tâate;
- zillet ve perişaniyeti, nefis ve hevâ güdümünde ömür sürmeye;
- heybet ve mehâbeti, seherî olma ve geceleri ihyâ etmeye;
- hikmeti, az yeyip az içme ve az uyumaya;
- müstağnî ve onurlu yaşamayı da kanaate bağlamıştır.
Bu esaslara binaen, Hakk’a kul olanın, kula kul olması; nefsini kontrol altına alanın, zillet yaşaması; gecelerde hep Hakk’a müteveccih bulunanın, halk nezdinde hor ve hakir görülmesi; yeme, içme ve uyuma gibi hususlarda disiplinli yaşayan birinin, irfan ve hikmetten mahrum kalması; kanaatkâr olanın da Hak’tan başkasına yönelmesi.. yönelip tese’ül ve tekeffüflerle halka yüz suyu dökmesi çok görülmemiştir. Böyleleri, hemen her zaman acz u fakr, şevk u şükür kanatlarıyla şahlanmış ve hep Hakk’a müteveccih yaşamışlardır.
Kalbin Zümrüt Tepeleri 4