Batı’da, kısmen İslâm’a grup grup dehaletlere mukabil İslâm’dan başka dinlere girmenin çok az rastlanması vakıasının yol açtığı kompleks, kısmen de İslâm hakkındaki peşin hükümler sebebiyle İslâm’ın kılıç dini olduğu ve kılıç zoruyla yayıldığı ortaya atılmış, fakat bu iddia bizzat yine insaflı ve önyargısız Batılı yazar ve araştırmacılar tarafından reddedilmiştir.
Stanley-Lane Poole, “Bazıları, İslâm’ın coşkun zaferini kılıca bağlamaya çalışagelmiştir; fakat bunlar, Carlyle’ın kesin cevabını unutuyorlar: ‘Siz de haydi hemen kılıca sarılın ve bakın bakalım, oluyor mu?” der. Poole, İslâm’ın yayılmasındaki başlıca faktör olarak İslâm’ın bizzat kendisini, ana mahiyetini gösterir. İslâm tasavvufu üzerinde çalışmış bulunan A. J. Arberry, İslâm’ın yayılışını taşıdığı dinî değerlere bağlar. İslâm hakkında peşin fikirleri bulunan müsteşrik Brockelman bile, İslâm’ın yayılmasının birinci derecedeki sebebini onun taşıdığı dinî muhteva ve saf Tevhid akidesinde görür. İslâm’ın yayılışını, İngiliz mühtedîlerden Pictkhal, onun dinî ve fikrî muhtevası, Rosenthal hayatı kuşatan hukuk veya fıkıh sistemiyle açıklar.
