Kur’ân, farklı ihtiyaçlar üzerine ve farklı maksatlara binaen 23 yılda parça parça inmiştir; fakat buna rağmen, sanki tek bir defada inmiş gibi kusursuz bir âhenk sergilemektedir.
Kur’ân, farklı sebeplerle 23 yılda kısım kısım inmiştir, fakat kısımları birbirine öyle destek verir ki, tamamı sanki bir defada inmiş gibidir.
Kur’ân, Allah Rasûlü’ne zaman zaman sorulan farklı sorulara cevap olarak gelmiştir; fakat öyle bir bütünlük sergiler ki, sanki tek bir soruya cevap için gelmiş gibidir.
Kur’ân, farklı farklı meselelere çözüm bulmak için gelmiştir; fakat öyle mükemmel bir düzen ve sistem ortaya koyar ki, sanki tek bir meselede hüküm vermek üzere gelmiş sanılır.
Kur’ân, her biri farklı idrak seviyesinde, farklı mizaç ve karakterde sayısız insanı tatmin edecek üslûplarda gelmiştir; fakat ifadelerinde öyle bir akıcılık, âyetleri arasında öyle bir bütünlük vardır ki, sanki aynı idrak seviyesinde ve aynı mizaç ve karakterde bir gruba sesleniyor izlenimi verir.
Kur’ân, zaman, mekân, karakter ve/veya mizaç açısından birbirinden oldukça uzak ve uyuşmaları zor sayısız insana hitap eder; fakat öyle kolay ve açık bir anlatım tarzı, öyle berrak bir üslûbu vardır ki, sanki aynı yerde, aynı zamanda yaşayan aynı karakter ve özellikte insanlara seslenmektedir.
Kur’ân, farklı gayeler ve hedefler peşinde koşan çok farklı insan gruplarının hidayetini hedef alır; fakat ifadeleri öyle net, doğrudan, dengeli ve sistemlidir ki, sanki tek bir insan grubunun hidayeti için gelmiş gibidir. (Sözler, “25. Söz”, 547–548’den özet).
